TransitiePartners kijkt graag met haar opdrachtgevers terug op afgeronde opdrachten, om daar ook in de toekomst van te kunnen leren. In dit kader gaan we in gesprek met Sandra Hammer, directeur gemeenschappelijke regeling jeugdhulpregio Rijnmond (GRJR) over hoe de afbouw van gesloten jeugdzorg in landsdeel Zuidwest [1] en de financiële uitdagingen bij twee gesloten jeugdhulp aanbieders vorm heeft gekregen.

Even voorstellen
Sandra is sinds vijf jaar directeur van de GRJR. De GRJR is een uitvoeringsorganisatie met 25 medewerkers die namens 13 deelnemende gemeenten de inkoop en het contractmanagement van jeugdhulp organiseert.

Wat was de opdracht?
Landsdeel Zuidwest1 werkt al enkele jaren aan de transformatie van de jeugdhulp, gericht op de afbouw van JeugdhulpPlus en de overgang naar andere vormen van hulp, zoals kleinschaligere, open vormen van zorg. In dit kader werd het Bovenregionaal Plan opgesteld met doelstellingen voor afbouw van de gesloten jeugdhulp in Zuidwest van ca. 300 plekken in 2019 naar 54 plekken in 2028. Tegelijkertijd was bij twee jeugdhulpplusaanbieders in het landsdeel sprake van een zeer zorgelijke financiële situatie. Dit leidde tot de inzet van het draaiboek ‘Continuïteit Jeugdhulp’. Vanuit de landelijke afspraken waren jeugdhulpregio Rijnmond en Den Haag accounthouder voor elk één aanbieder.

Het doel
Het landsdeel wilde komen tot twee financieel stabiele en toekomstbestendige Jeugdhulpplus organisaties. Om hiertoe te komen moesten deze organisaties een transformatie doormaken van gesloten jeugdhulp naar bijvoorbeeld alternatieven met een open setting. Ook moesten belangrijke keuzes gemaakt worden in de bedrijfsvoering van de organisaties, zodat zij financieel toekomstbestendiger werden.

Samenwerken aan verandering
Hoewel het landsdeel al met deze opgave aan de slag was, liep het vast. Sandra kwam in contact met Melle Wijma, directeur bij TransitiePartners, wat leidde tot een samenwerking.

“Er was behoefte aan gespecialiseerde expertise en strategische procesbegeleiding. Dit vroeg om een duidelijke strategie, heldere rollen en een pragmatische uitvoering maar vooral een sterkere samenwerking tussen gemeenten, aanbieders en andere betrokken partijen.” – Sandra Hammer

Aan het einde van het traject – doorlooptijd van circa 14 maanden – wilde het Landsdeel dat de herstelplannen waren uitgevoerd, zodat beide instellingen afgeschaald konden worden in het draaiboek ‘Continuïteit Jeugdhulp’.

De GRJR en regio Haaglanden vervulden voor deze opgave de rol van opdrachtgever voor het gehele landsdeel Zuidwest. Vanuit TransitiePartners werd de opdracht in teamverband uitgevoerd door Caroline van Deursen en Frank van Kuijck.

Hoe is de aanpak verlopen?
Een snelle start bleek onmogelijk zonder een helder mandaat en een duidelijke opdrachtomschrijving. Den Haag en Rijnmond kregen daarom, in overleg met de andere regio’s, de opdracht om binnen de kaders en budgetten van de Specifieke Uitkering (SPUK) die het rijk beschikbaar stelde voor de opgave, de uitvoering op zich te nemen.

Op basis hiervan kon TransitiePartners met een multidisciplinair team, bestaande uit experts op het gebied van financiën, data, inkoop, beleid, communicatie, juridische zaken en gemeentelijke samenwerking direct aan de slag. Hierdoor kon flexibel worden op- en afgeschaald. Dit team werkte met beide instellingen aan inhoudelijke thema’s wat resulteerde in een aanpak voor realisatie en financiering van de afbouw.

“De belangrijkste actoren in dit traject waren Caroline en Frank, die als respectievelijk projectleider en strategisch (financieel) adviseur fungeerden. Samen brachten zij structuur in complexe processen, ontwikkelden realistische businesscases en creëerden overzicht voor alle betrokkenen. Dit leidde tot significante vooruitgang en versnelling binnen het proces. Zij wisten iedereen aan tafel te krijgen én te houden, hielden doelen scherp in beeld en waren in staat om moeilijke onderwerpen bespreekbaar te maken met als doel tot oplossingen te komen. Hun energie, kennis en communicatie waren doorslaggevend voor het succes.” – Sandra Hammer

Wat maakte het verschil?
· Heldere communicatie: Vanaf het begin werd helder gecommuniceerd over verwachtingen, haalbaarheid en benodigde stappen. Door transparantie over inzet, voortgang en budgetten bleef het proces efficiënt en binnen de financiële kaders. Geen verrassingen, wel vertrouwen.

· Mandaat en daadkracht: Door verantwoordelijkheden en mandaten goed te verdelen, ontstond daadkracht en slagvaardigheid. Den Haag en Rijnmond kregen het vertrouwen én de bevoegdheid om te handelen. Dat zorgde voor snelheid. Doordat zowel Caroline als Frank een heldere lijn volgden, was voor iedereen duidelijk wat er van hen verwacht werd.

· Echte samenwerking: Zorgaanbieders en gemeenten trokken gezamenlijk op. Geen parallelle trajecten, maar één lijn.

· Strategische én praktische begeleiding: TransitiePartners schakelde soepel tussen beleid en uitvoering, tussen visie en realisatie.

“De combinatie van strategische visie en daadkrachtige uitvoering maakte het verschil. Caroline wist de samenwerking effectief te stroomlijnen en de regie te behouden in een complexe setting. Frank bracht de juiste inzichten om te sturing te geven en te komen tot realisatie van businesscases en afspraken over de inzet van SPUK-middelen.” – Sandra Hammer

“De intensieve samenwerking met de accounthoudende directeuren gaf richting en vertrouwen in de voortgang en realisatie en samenwerking met aanbieders.” – Caroline van Deursen

“Er waren best wel een lastige organisatorische en bestuurlijke vraagstukken. Het mooie aan de samenwerking was niet alleen het gevoel van maar zeker ook het getoonde en uitgesproken vertrouwen naar het team en de steun als het nodig was”. – Frank van Kuijck

Een stevig resultaat voor de toekomst
Na 14 maanden lag er een concreet resultaat. Twee organisaties zijn financieel stabieler en afgeschaald in het draaiboek ‘Continuïteit Jeugdhulp’. Er is een stevige basis gelegd voor verdere samenwerking en afbouw van gesloten jeugdhulp. Het landsdeel kan verdere stappen zetten naar een effectiever en toekomstbestendig zorglandschap.

Ook in transitie?
TransitiePartners is gespecialiseerd in complexe opgaven in het sociaal domein. Met inhoudelijke expertise, strategisch inzicht en oog voor mens en proces.

Bent u op zoek naar een ervaren partner voor complexe transformaties in het sociaal domein? Neem contact op met TransitiePartners via [email protected] of bezoek onze website: http://www.TransitiePartners.nl/.

[1] Landsdeel Zuidwest bestaat uit de volgende jeugdhulpregio’s: Rijnmond, Zuid-Holland Zuid, Midden-Holland, Haaglanden, Holland Rijnland).