In veel gemeenten is het gebruik van jeugdhulp afgelopen jaren gestegen. Gemeenten hebben soms wel een vermoeden wat de oorzaak kan zijn, maar dat is vaak te weinig om goed te kunnen sturen. Zo was ook het geval in Sittard-Geleen. Eefje en Rob onderzochten daarom de oorzaken van de stijging van de jeugdhulpkosten om concrete aanbevelingen te kunnen doen voor verbetering. Deze artikelenreeks gaat in op de lessen die kunnen worden geleerd uit deze casus. Deze week: de probleemstelling.
De oorzaak van stijging van jeugdhulp is meestal niet zo eenvoudig te bepalen. Veel ontwikkelingen liggen namelijk niet in de directe invloedsfeer van de gemeente, maar gemeenten moeten wel de kosten van de jeugdhulp beheersen. Geld kun je tenslotte maar één keer uitgeven en het is belangrijk om goed te overwegen op welke manier je dat doet. Daarom is inzicht in de oorzaken van de stijging van jeugdhulp essentieel.
Het speelveld van jeugdhulp is complex. De gemeenten zijn financieel verantwoordelijk voor jeugdhulp, maar ze zijn niet de enige die toegang bieden tot de jeugdhulp. Ook huisartsen en medisch specialisten kunnen verwijzen naar jeugdhulp. Omdat huisartsen vaak langer bekend zijn met een gezin en er meestal geen sprake is van een intakeproces ervaren gezinnen deze vaak als prettiger.
Eén van de belangrijkste sturingsmechanisme die gemeenten zelf in handen hebben is hun eigen toegang. Met de medewerkers die zij daar neerzetten en de taken die daar worden belegd kan bijvoorbeeld worden gezorgd voor snellere toegang tot jeugdhulp of kan voorkomen worden dat onnodig lang dure jeugdhulp wordt ingezet wanneer de toegang hier ook een rol in krijgt.
Sittard-Geleen
In de gemeente Sittard-Geleen was sprake van een stijging van jeugdhulpgebruik. Tegelijkertijd speelden andere ontwikkelingen. Het aantal jongeren in de gemeente daalt. Dat maakte de stijging van jeugdhulp des te opvallender. Bovendien steeg niet alleen het aantal unieke cliënten, maar ook het gemiddelde zorggebruik per cliënt. Deze ontwikkelingen drukten onevenredig op de beschikbare jeugdhulpmiddelen.
In veel gemeenten en regio’s is op basis van kennis uit de praktijk al een vermoeden van welke typen jeugdhulp relatief veel gebruik wordt gemaakt. In de betreffende regio wordt met arrangementen gewerkt. De stijging van het aantal indicaties lijkt in eerste instantie vooral in de arrangementen begeleiding en behandeling te zitten. Daarnaast is het gebruik van ggz zorg relatief hoog. Bovendien lopen relatief veel verwijzingen via de huisarts.
Gezien de ligging van Sittard-Geleen, met een aantal ggz-aanbieders in de omgeving, is de route naar de ggz via de huisarts geen verrassing. De rest van de vermoedens moeten worden geverifieerd worden door nader onderzoek te doen. Dat is niet alleen belangrijk om de vermoedens te bevestigen of te ontkrachten, maar ook om te kijken of er nog andere bepalende factoren zijn die nog niet in beeld zijn.
Benieuwd hoe Eefje en Rob het onderzoek hebben aangepakt? Houd onze LinkedIn pagina in de gaten voor het vervolg! Zelf ook onderzoek laten doen naar stijging van jeugdhulpkosten? Neem vrijblijvend contact op met Rob van Lieshout.