Het sociaal domein heeft een probleem.
We werken niet vanuit de hulpvraag, maar vanuit de aanvraag naar een voorziening. In sommige gevallen is de hulpvraag echter meervoudig en zijn meer voorzieningen nodig. Inwoners moeten dan naar meerdere loketten en steeds opnieuw hun verhaal doen. Gelukkig wordt er een stap vooruit gezet met het aangenomen wetsvoorstel: De Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (in het kort: de Wams). In dit artikel vertellen we meer over dit nieuwe wetsvoorstel, die waarschijnlijk eind 2022 in werking treedt.
Het wetsvoorstel moet regelen dat gemeenten in specifieke situaties de ruimte krijgen om te verkennen of mensen kampen met gestapelde problemen en welke partijen nodig zijn om de problemen op te lossen. Doel van de wet: snellere en meer gecoördineerde ‘integrale’ hulp voor kwetsbare mensen.
Waarom mogen we niet uitgaan van de hulpvraag?
De hulpvraag centraal, de inwoners centraal met vanuit de gedachte één gezin, één plan, één regisseur? Dat was de bedoeling, maar het is helaas niet de praktijk. Wat ik zie bij gemeenten is een werkwijze die uitgaat van de aanvraag voor een voorziening of ondersteuning vanuit een wet. Bijvoorbeeld een aanvraag voor jeugdhulp, een rolstoel of schuldhulpverlening in plaats van het gesprek over de hulpvraag. De gemeente heeft ruim 6000 verschillende voorzieningen (ook in uw gemeente, tel maar na). Uit deze voorzieningen moet een burger vaak zelf de keuze maken welke voorziening een oplossing biedt, en de weg vinden naar de toegang binnen de juiste wet. De gemeente kijkt of deze aanvraag past, en verwijst waar nodig door. Naar het volgende loket. Het volgende plan. De volgende ‘regisseur’.
Wenselijk is een integrale werkwijze die uitgaat van de hulpvraag.
Daarom ben ik in 2018 begonnen met het winkelconcept. Geen aanvraagformulieren meer, maar één telefoonnummer om je probleem voor te leggen. Daarna één consulent die je verder helpt en de bevoegdheid heeft om alle voorzieningen toe te kennen die het Sociaal Domein ter beschikking heeft. Of het nu een oplossing onder de Wet schuldhulpverlening is of onder de Participatiewet, of het nu leerlingenvervoer is of een gehandicaptenparkeerkaart.
De Wams vraagt om een andere bedrijfsvoering.
Starten met een melding en na het onderzoek een plan dat als aanvraag kan dienen. Daarna met één consulent volgen of de aangedragen oplossingen ook echt bijdragen aan het oplossen van de hulpvraag. Voorzieningen verstrekken is immers het middel, niet het doel. Als het niet werkt, dan samen zoeken naar een andere oplossing. En dan natuurlijk niet starten bij een melding, die is al geweest. Ook geen nieuw onderzoek of plan, dat hebben we al. Wel een beschikking, het blijft immers een aanvraag onder de Algemene Wet Bestuursrecht.
Met de Wams komen we verder. We mogen uitgaan van de hulpvraag in plaats van de aanvraag. Eindelijk.
Wil je meer weten over het Winkelconcept of het verbeteren van de integrale dienstverlening binnen het Sociaal Domein? Neem dan contact op met Melle.