Over de af- en ombouw van Jeugdzorg Plus
Machteloosheid en een destructieve cyclus
In de jeugdzorg voelen professionals zich vaak machteloos wanneer zij werken met jongeren die complexe en meervoudige problematiek hebben. Dit leidt vaak tot overplaatsingen of zelfs opsluitingen, wat de situatie meestal verergert. Het gedrag van de jongeren verslechtert, de kansen op een betere toekomst nemen af en de hulpverleners raken steeds verder verwijderd van hun oorspronkelijke doel: de jeugdige écht helpen. Maar hoe doorbreken we deze vicieuze cirkel? Het antwoord ligt niet in het creëren van meer of nieuw aanbod, maar in anders samenwerken: aligned werken.
Een casus die spreekt
Een jongvolwassen meid met complexe problematiek illustreert de urgentie van deze aanpak. Op haar bijna 18e verjaardag was er geen geschikte plek voor haar, ondanks haar duidelijke behoefte aan wonen met zorg en nabijheid. Haar zelfdestructieve gedrag, zoals het slikken van pillen, maakte een gesloten plaatsing volgens de betrokkenen onvermijdelijk. Toch verbeterde haar gedrag niet, en de incidenten stapelden zich op. Na haar 18e verjaardag hield de gesloten jeugdhulp op en was er geen alternatief.
Het keerpunt kwam tijdens een reeks ketenoverleggen, waarin hulpverleners écht samenwerkten aan de hand van een verklarende analyse en met de stem van de jeugdige opnieuw naar mogelijke oplossingen keken. Twee zorgaanbieders vonden gezamenlijk een open woonplek, met de benodigde jeugdhulp en begeleiding vanuit beide organisaties, inclusief duidelijke samenwerkingsafspraken. Deze oplossing werd gerealiseerd vlak na haar 18e verjaardag. Dit toont aan dat er alternatieven zijn voor overplaatsingen en opsluitingen. Het draait om het ontmoeten van de mens achter het dossier en samen een concreet plan maken en uitvoeren. Vaak gebeurt dit pas wanneer de urgentie groot is, maar het zou idealiter eerder moeten.
Waarom aligned werken de sleutel is
Aligned werken betekent dat iedereen binnen het netwerk – hulpverleners, aanbieders, gemeenten en financiers – vanuit dezelfde visie en doelen samenwerkt. In plaats van machteloos te reageren op crises, richten we ons gezamenlijk op één helder plan voor de jongere. Dit plan wordt gekarakteriseerd door:
- Gezamenlijke verantwoordelijkheid: Iedereen draagt bij vanuit zijn of haar expertise.
- Eenduidige focus: Het belang van de jongere staat altijd centraal.
- Coördinatie en verbinding: Acties versterken elkaar in plaats van tegen te werken.
- Heldere rollen: Iedereen weet wat van hen verwacht wordt en waar hun verantwoordelijkheid ligt.
Bij aligned werken gaat het niet alleen om samenwerking, maar ook om durf: het lef om buiten de gebaande paden te denken en protocollen te doorbreken om oplossingen te vinden die écht werken.
Mijn unieke bijdrage: mensgericht en verbindend
Als professional binnen de jeugdzorg geloof ik in de kracht van aligned werken. Dit is voor mij geen abstract concept, maar een praktijk die ik dagelijks toepas. Mijn bijdrage is gericht op het verbinden van mensen en organisaties, zodat zij elkaar versterken in plaats van machteloos langs elkaar heen te werken. Ik focus op:
- De mens achter het dossier: Ik help hulpverleners en betrokkenen om jongeren niet te zien als “problemen”, maar als mensen met unieke behoeften en mogelijkheden.
- Lef en vertrouwen: Ik creëer een veilige ruimte waarin we buiten de standaardprotocollen durven denken en handelen.
- Doen en doorpakken: Samen plannen maken is belangrijk, maar de uitvoering is nog belangrijker. Ik zet in op concrete acties die direct impact hebben.
Door deze benadering draag ik eraan bij dat hulpverleners minder machteloos zijn en jongeren wél perspectief krijgen.
Wat werkt in de praktijk?
De praktijk leert dat jongeren met complexe problematiek vooral baat hebben bij:
- Contact en betrokkenheid: Jongeren voelen zich gehoord en gezien wanneer hulpverleners hen als mens benaderen, niet als “geval”.
- Eigen regie en verantwoordelijkheid: Samen plannen maken waarin jongeren zelf keuzes kunnen maken, versterkt hun vertrouwen en motivatie.
- Continuïteit en stabiliteit: Stop met overplaatsingen en fragmentatie van hulp. Eén continu traject biedt de stabiliteit die jongeren nodig hebben om zich te ontwikkelen.
De rol van TransitiePartners en een potentiële opdracht
Bij TransitiePartners zetten we ons dagelijks in voor het verbeteren van de samenwerking binnen de jeugdzorg, en spelen we een belangrijke rol in het implementeren van aligned werken. Wij helpen organisaties en professionals door processen te stroomlijnen, helderheid te creëren in rollen en verantwoordelijkheden, en samenwerkingsverbanden te versterken. Onze expertise stelt ons in staat om daadwerkelijk impact te maken in de ondersteuning van jongeren met complexe zorgbehoeften.
Als organisatie zijn wij gepassioneerd over het doorbreken van de vicieuze cirkel van machteloosheid in de jeugdzorg. Wij geloven in de kracht van samenwerking en kijken graag met je mee naar hoe wij jouw organisatie kunnen ondersteunen bij het implementeren van aligned werken. Of het nu gaat om het verbeteren van je interne processen of het faciliteren van een gezamenlijke aanpak tussen zorg- en onderwijsinstellingen, bij TransitiePartners vinden we de oplossingen die écht werken. Neem contact met ons op om te bespreken hoe we samen het verschil kunnen maken voor jongeren in jouw regio.
Conclusie
Het doorbreken van de vicieuze cirkel van machteloosheid in de jeugdzorg is onvermijdelijk en een belangrijke maatschappelijke opgave. Dit begint bij aligned werken. Door samen met alle betrokken partijen te focussen op gezamenlijke verantwoordelijkheid, eenduidige doelen en concrete actieplannen, kunnen we jongeren met complexe problematiek daadwerkelijk vooruithelpen. Alleen door de mens achter het dossier te zien én werkelijk samen te werken, kunnen we écht verschil maken in het leven van jeugdigen.
TransitiePartners nodigt organisaties en professionals uit om contact op te nemen voor hulp bij aligned werken aan de verbetering van jeugdzorg plus. Wil je op de hoogte gehouden worden of verder praten over dit onderwerp? Mail naar [email protected].
Ook interessant:
Op 20 februari organiseert TransitiePartners een rondetafelgesprek over Samenwerken aan de afbouw van gesloten jeugdzorg.