Jeugdhulp bestaat uit veel verschillende producten. Gemeenten maken in de inkoop gedetailleerde beschrijvingen van de producten. Belangrijke informatie voor verwijzers, maar kennen zij alle ins en outs van het productenboek? Ze zien vaak door de bomen het bos niet meer. Een productbeschrijving op hoofdlijn lijkt misschien een oplossing maar brengt gemeenten in de problemen met de sturing en het contractmanagement. Een handige tool als keuzehulp voor verwijzers kan wel de oplossing zijn. Samen met een opdrachtgever ontwikkelde TransitiePartners een digitale keuzehulp.
Productbeschrijvingen: hoe concreter en uitgebreider, hoe beter?
Gemeenten zijn verantwoordelijk om te zorgen voor voldoende en kwalitatief goed aanbod van jeugdhulp. Bij het inkopen van jeugdhulp moeten allerlei keuzes worden gemaakt: hoe de toegang tot jeugdhulp wordt geregeld, welke hulp aanbieders gaan leveren en hoe ze de hulp willen financieren. Het is belangrijk dat de beschrijvingen van de diverse soorten jeugdhulp duidelijk zijn voor alle partijen die hiermee te maken krijgen: gemeenten, jeugdhulpaanbieders en andere verwijzers zoals gecertificeerde instellingen en huisartsen. Jeugdhulpregio’s werken daarvoor vaak met een productenboek waar uitgebreid beschreven staat welke kaders zij hanteren voor de ingekochte producten, denk daarbij bijvoorbeeld aan de kenmerken, kwaliteitseisen en leveringsvoorwaarden van de verschillende producten.
De weg kwijt in het woud van productbeschrijvingen
Het precies vastleggen van al dit soort informatie is belangrijk, maar in de dagelijkse praktijk leidt dit ertoe dat productenboeken vaak omvangrijk zijn en daardoor niet gemakkelijk toe te passen. Er zijn regio’s die daarom proberen de omvang van de beschrijvingen te beperken, maar dit leidt tot onduidelijke of niet complete productbeschrijvingen. Voor veel jeugdhulpaanbieders en verwijzers zoals gecertificeerde instellingen geldt bovendien dat zij met meerdere regio’s te maken hebben, die ieder weer hun eigen indeling en producten hebben. De consequentie hiervan is dat zij of veel tijd kwijt zijn aan het zoeken van het juiste product, of voor alternatieve routes kiezen.
Keuzehulp voor verwijzers
Een belangrijk doel voor regio’s is juist om door middel van het onderscheiden van producten grip te krijgen op kwaliteit en kosten. Daarvoor wil je dat professionals in de uitvoering goed op de hoogte zijn van de beschikbare producten en diensten. Door het aanbieden van heldere en toegankelijke informatie over de ingekochte jeugdhulp, kunnen verwijzers en aanbieders betere keuzes maken in hun aanvragen en/of toewijzingen. Door op een gestructureerde wijze informatie te delen over de ingekochte jeugdhulp, wordt het makkelijker om de juiste vormen van zorg te selecteren. Dit zorgt voor het versnellen van het toewijzingsproces en minder administratieve lasten voor gemeenten, jeugdhulpaanbieders en verwijzers.
Het ontwikkelen van een visuele, digitale tool voor keuzehulp zorgt ervoor dat de producten die je hebt bedacht en ingekocht voor de dagelijkse gebruikers snel en laagdrempelig inzichtelijk zijn. Hiervoor kun je nadenken over: wat bedoelen we met dit product, hoe en wanneer willen we dat het ingezet wordt, wie is dan de meest logische verwijzer, wat als de hulp die nodig is niet past in de structuur, et cetera.
Hoe maak je een productenboek toegankelijk?
- Begin met een totaaloverzicht van alle producten waarmee in één oogopslag te zien is welke opties er zijn en hoe ze met elkaar samenhangen. Welke categorieën zijn er te onderscheiden (bijvoorbeeld ambulante jeugdhulp – jeugdhulp met verblijf, of jeugd en opvoedondersteuning – jeugd GGZ – crisis) en hoe sluit dit aan bij de visie?
2. Bepaal gezamenlijk welke elementen uit de productbeschrijvingen het belangrijkst zijn voor in de samenvatting per product om snel een keuze te maken. Waarin zit bijvoorbeeld het grootste verschil tussen producten? Wat geeft de doorslag?
3. Haal voor het maken van je tools input op bij de verschillende betrokken partijen (gemeenten, jeugdhulpaanbieders en verwijzers): welke elementen vinden zij dat er in een samenvatting moeten staan?
4. Zorg dat je gemakkelijk door kunt klikken van het ene naar het andere product en liefst ook meerdere producten naast elkaar kan zetten om ze met elkaar te vergelijken.
5. Zorg er ook voor dat je de tool regelmatig bijwerkt en verbetert door feedback op te halen bij de gebruikers over wat wel werkt en wat niet.