Tijdens de coronacrisis in schooljaar 2020-2021 is het Nationaal Programma Onderwijs van start gegaan. Dit steunprogramma vanuit het Rijk is bedoeld om leerlingen te ondersteunen die door deze crisis vertraging hebben opgelopen, minder goed presteren of niet lekker in hun vel zitten. Naast scholen hebben ook gemeenten een belangrijke taak in het ondersteuningsprogramma. In dit artikel neemt onze adviseur Mariska je mee in haar ervaring als projectleider en vertelt zij welke lessen we uit de praktijk kunnen leren.
Aandacht voor het welbevinden van de Jeugd
Een belangrijke eerste stap voor de gemeente was het gezamenlijk in gesprek gaan met de scholen, kinderopvang en andere belangrijke jeugdpartners. Hierbij was het niet alleen belangrijk om signalen op te halen, maar ook om met elkaar tot een samenhangende aanpak te komen. Complementair aan de aanpak vanuit het Onderwijs. In de gesprekken werd al snel duidelijk: “gemeente, investeer de NPO-middelen in het welbevinden van de jeugd”. Welbevinden is een belangrijke voorwaarde om op school goed te kunnen ontwikkelen en opgelopen achterstanden te kunnen in te lopen.
Diverse onderzoeken die door het Nederlands Jeugd Instituut (NJI) zijn gedaan, bevestigen het belang om te focussen op het welbevinden. Door minder intensieve en meer online contacten zijn gevoelens van eenzaamheid onder de jeugd toegenomen. Het is te zien dat de kwetsbare groepen het hardst geraakt zijn: jeugdigen met psychische problemen lijken extra mentaal te lijden en jeugdigen uit gezinnen in een achterstandssituatie lijken meer negatieve effecten op schoolresultaten te ondervinden. Ook is er een toename van overlast op school en op straat. Verschillende onderzoeken laten zien dat de negatieve effecten deels nog steeds zichtbaar zijn en maatschappelijke ontwikkelingen in een versnelling hebben gebracht.
Zet in op een doelgerichte en samenhangende aanpak met lokale regie
Het focussen op welbevinden is daarom in de aanpak een belangrijke leidraad geweest en is dat nog steeds. In eerste instantie is er gericht ingezet op de kwetsbare groepen die het hardst zijn geraakt. Denk bijvoorbeeld aan kinderen met een (taal)achterstand of kinderen uit kwetsbare gezinnen. Ook is preventief ingezet op het voorkomen van zwaardere zorg, door bijvoorbeeld de uren en taken van de schoolmaatschappelijk werkers uit te breiden en in te zetten op preventieve voorlichting op school.
De sleutel voor succes? Een doelgerichte en samenhangende aanpak. Door zoveel mogelijk aan te sluiten bij al bestaande projecten en hierover voortdurend het gesprek aan te gaan met de betrokken partners. Denk dus niet alleen aan het ophalen van signalen, maar aan het voortdurend blijven monitoren van de lopende projecten. Zo kom je erachter wat werkt en wat eventueel niet werkt. Lokale regie vanuit de gemeente is daarbij essentieel als verbindende factor tussen het onderwijs en andere betrokken partijen.
Meer weten over het Nationaal Programma Onderwijs of wat TransitiePartners hier voor jouw gemeente in kan betekenen? Neem dan contact op met onze adviseur Mariska.